✍🏻 Sophie Asberg
Interview Manuel Bouwman, tennistrainer en oprichter van Tennis Dynamics
‘JE SPEELT ZOALS JE BEWEEGT’
Hoe beweegt mijn speler over de baan? Hoe kan mijn speler optimaler bewegen om zijn of haar spel te verbeteren? Dat zijn zaken waar in tennistrainingen, zowel op prestatief – als recreatief niveau, nog lang niet vanzelfsprekend op wordt gelet. Terwijl het eigenlijk zo logisch is dat het wel wordt gedaan. Immers, kort door de bocht, als je bewegingen haperen, en dan niet alleen het voetenwerk, hoe kun je dan goed voor de bal komen te staan om je slagen juist uit te voeren?
Voor TennisPassie ging ik in gesprek met Manuel Bouwman om de fysieke kant van het tennisspel én Bouwman zelf eens nader onder de loep te nemen. Bouwman (1969) is specialist op het gebied van bewegen in tennis en bedenker van de trainingsmethode Tennis Dynamics. Als ik vraag naar zijn ‘titel’, omdat hij meerdere disciplines beheerst, is hij nuchter. “Ik vind het heel moeilijk en ik wil het eigenlijk ook een beetje aan anderen laten, ik label mezelf niet graag. Ik ben gewoon Manuel en ik ben goed op het specifieke vlak van bewegen. Hoe ik mezelf noem zal me een worst wezen, maar als je het dan toch een naam zou moeten geven: gespecialiseerde tennistrainer. Dat past denk ik het meest.”
Zoals dat bij veel tennistrainers niet het geval is, is kijken naar hoe de speler zich op de baan voortbeweegt voor Bouwman altijd wel een natuurlijke zaak geweest. “Ja, mijn eerste oog gaat daar in mijn trainingen altijd vanzelf naartoe. Dat heb ik altijd gehad, omdat ik vind dat alles van daaruit ontspringt. Daarom is een van mijn lijfspreuken ook, ik houd erg van lijfspreuken lacht Bouwman: ‘Je speelt zoals je beweegt’.” “Dan heb ik het niet alleen over het niveau van bewegen, maar ook de manier waarop.” licht hij toe. “Dat is bij iedereen anders. En het is heel bepalend voor je stijl, hoe je je slagen invult. Je kunt het niet los van elkaar zien. Als het in je bewegingen niet goed zit, dan uit zich dat in je slagen en beslissingen. Tennis is natuurlijk een heel specifieke sport met specifieke voorwaarden. Om daarin op een effectieve en natuurlijke manier te bewegen komt sommigen aanwaaien maar de meesten niet.”
Zijn specialisatie is nooit een bewuste keuze geweest maar ging min of meer vanzelf. Bewegen was altijd al zijn ‘dingetje’. In zijn jonge jaren deed hij aan diverse sporten, waaronder honkbal op hoog niveau, en hij merkte dat hij zelf makkelijk bewoog. Daarnaast trok het conditionele aspect hem ook. Zo kwam van het één het ander; hij ging zich meer verdiepen in de materie en hij integreerde het fysieke stuk ook steeds beter in zijn tennistrainingen. Bouwman begon ermee in de jaren negentig bij Popeye Goldstar. Later, toen hij ‘verhuisde’ naar LTC Amstelland (sinds 2013 LTC Startbaan), ontwikkelde hij zich verder met in zijn leerpoces een sterke focus op het sport- en tenniscoachen volgens de basisprincipes van Action Type*. In deze jaren groeide bij Bouwman ook zijn eigen trainingsmethode Tennis Dynamics, die hij onlangs in een eigen onderneming goot.
Was er een speciale trigger om voor jezelf, met Tennis Dynamics, te beginnen? “Ja die was er wel een beetje. Ik was bij Startbaan inmiddels parkmanager, stond ook nog dertig uur op de baan én ik werkte voor de KNLTB. Dat waren teveel petten, ik moest teveel schakelen en dat ging op mijn gemoed en gezondheid werken. Ik heb toen even afstand genomen en kwam tot de conclusie dat ik een onderneming wilde gaan bouwen rondom datgene wat ik al jaren doe met mijn spelers, een soort tussenvorm van tennis- en conditietraining. Je ziet het nog weinig in Nederland, dus ik voelde dat er ook een behoefte is. Niet alleen bij spelers maar ook bij tennisopleidingen.”
Om aan te knopen bij de behoefte die je ziet; lang geleden zei je eens dat je het droevig vond gesteld met het niveau van bewegen. Wat vind je er nu van? “Al veel beter dan tien jaar geleden! Je kunt zien dat er al veel meer aandacht aan bewegen wordt besteed, dat men veel meer beseft dat het van heel groot belang is. Ook vanuit de bond wordt er veel meer nadruk op gelegd. En alle opleidingen die ik bijvoorbeeld ken nemen het ook al veel meer als zwaartepunt, dus het besef groeit steeds meer. Wat ik alleen jammer vind is dat de tennistrainers het stukje bewegen toch vaak overlaten aan de conditietrainer. Ik zeg juist: ga het integreren in je tennislessen, zorg dat je het niet moet overlaten aan anderen, maar vergroot je eigen kennis. Dat trainers het niet zelf doen ligt ook weer aan een stukje scholing dat ze missen. Ik hoop over een paar jaar een methode te hebben ontwikkeld die makkelijk kan worden uitgerold en waarmee tennistrainers op het vlak van beweegtraining beter kunnen worden opgeleid. Ik denk dat ze het zeker interessant gaan vinden. Ik heb al een paar keer een PO gegeven aan trainers over specifiek bewegen en dat werd goed ontvangen.”
Zojuist had je het over een ‘tussenvorm’ van tennis- en conditietraining. Kun je eens toelichten wat Tennis Dynamics precies is? “Ja, bij Tennis Dynamics gaan we puur uit van de sport tennis. Het conditionele aspect komt natuurlijk wel aan bod, maar zuiver condititraining is het zeker niet. Ik maak echt een koppeling tussen het tennisspel en de fysieke kenmerken van de speler, met als doel dat de speler én fitter wordt, én vooral zijn spel verbetert. Je kunt namelijk heel sterk en fit worden, qua conditie dus helemaal top, maar dat zegt nog helemaal niks over de verbetering van je bewegingen op de baan. Om het wat samen te vatten, zowel de specifieke techniek van bewegen die tennis vereist, als de persoonlijke manier van bewegen worden met Tennis Dynamics aangepakt.”
Is Tennis Dynamics geschikt voor iedereen? “Jazeker! Tennis Dynamics is goed en leuk voor iedereen, van recreant tot prestatieve speler. Ik werk ook graag met recreanten trouwens. Zo heb ik er altijd ingestaan. Bij Gold Star was ik natuurlijk altijd heel erg met toptennis bezig, en later bij Startbaan met prestatief jeugdtennis, maar professioneel gezien is dat nooit alleen mijn interesse geweest. Een gemotiveerd iemand van vijfenvijftig die tweede klas op zaterdag speelt vind ik ook fantastisch, die wil ik ook helpen om zijn of haar potje beter te leren spelen en minder geblesseerd te raken.”
Nog even terug naar jou. Als ik bij jou ga trainen, wat voor trainer staat er dan tegenover me? “Een betrokken trainer, een professionele trainer, een trainer die bezig is de persoon en het hele plaatje rondom die persoon, eigenlijk zijn of haar casus, zo goed mogelijk in te schatten en van daaruit te werken. Je kunt er ook op rekenen dat ik er alles aan ga doen om met jou aan je doelstellingen invulling te geven. Maar ik verlang wel toewijding. Ik houd er niet van om domweg uurtjes te draaien en de ‘entertrainer’ te zijn. Zo zit ik niet in mijn vak. Ik wil als trainer ook nog steeds beter worden in dingen, leren om bijvoorbeeld weer sneller te zien, met meer creativiteit.”
Voorafgaand aan dit interview sprak ik met Peter Wessels (voormalig Nederlands tennisprof die in zijn carrière werd begeleid door Bouwman), en Raymond Knaap (tennistrainer en ex-collega) en zij benoemden het allebei als een grote kracht van je dat je je goed kunt verplaatsen in het individu en het individuele plaatje. Je noemt het nu zelf ook. Waar liggen nog meer krachten? “Phoe, ik vind het heel moeilijk om mijn eigen sterke punten te benoemen. Het is misschien zelfs wel een een blinde vlek. Kijk, de beste trainers geven veel van zichzelf, die zijn bereid om omwille van de speler uit hun eigen comfortzone te stappen. Ik zie dat zeker op topniveau als voorwaarde. Het maakt de speler beter, maar het maakt je als trainer ook beter. Je bent onderdeel van iemands groeiproces en daardoor moet je op een bepaalde manier met de billen bloot. Ik probeer dat altijd te doen. En verbinding, samenhorigheid, dat gevoel vind ik ook heel belangrijk! Dat probeer ik in mijn trainingen ook altijd te kweken, bijvoorbeeld door zelf fysiek actief in trainingen mee te doen.” Hij lacht. “Althans, ik hoop dat zo lang mogelijk te kunnen doen, ik ben wel vierenvijftig hè!”
Is de totstandkoming van Tennis Dynamics de prestatie waar je in je leven tot nu toe het meest trots op bent? “Professioneel gezien ben ik er natuurlijk trots op, maar het meest trots ben ik op mijn dochter Masami en mijn kleinzoon Keanu. Het werk is leuk, het geeft veel voldoening, maar het leven zelf gaat voor mij wel dieper dan dat.”
En tot slot, de toekomst, wat heb je op je netvlies?
“Tja … Wat ik natuurlijk heel mooi zou vinden is als we de komende jaren een transformatie kunnen bereiken naar tennistrainingen waarin door trainers het specifiek bewegen veel meer vanzelfsprekend wordt geïntegreerd dan nu het geval is. En wat ik verder heel gaaf zou vinden is als ik later op Tennis Dynamics kan terugkijken als een soort nalatenschap, in een nog beter en nog verfijnder model.”
- In de kern komt Action Type (AT) erop neer dat iedereen een aangeboren structuur heeft, één van de zestien action types, waardoor we onbewuste manieren hebben van waarnemen, voelen, denken en bewegen. AT geeft inzicht in deze voorkeuren van doen en laten, maar achter het Type komt de unieke persoon tevoorschijn die het onderlinge verschil maakt tussen mensen van hetzelfde Type.
Zie voor meer info: www.tennisdynamics.nl
