✍️ Denisa Silvanova
Het geheim van Tennis Moeders – deel 1
Nu mijn jongste kind binnenkort ook klaar is om haar vleugels uit te slaan, kan ik weer op adem komen. Ze gaat haar oudere broer achterna om op basis van een tennisbeurs in de Verenigde Staten te sporten en te studeren. Mijn missie als tennis moeder is hiermee volbracht en ik kan met een gerust hart zeggen : ‘zo slecht heb ik het niet gedaan!‘
Veel tennisouders zullen het met mij eens zijn; als jouw kind op (inter)nationaal niveau tennist heeft dat een grote impact op jouw leven en jouw omgeving. Je krijgt er als het ware een job bij en jouw sociale leven verandert ingrijpend. Het thuisfront, vrienden, familie, werk, collega’s, kortom iedereen om je heen krijgt ermee te maken. Ik kan je vertellen dat niet iedereen hier even blij mee is. Van een tennisouder wordt natuurlijk wel verwacht dat alles gewoon doorgaat zoals altijd, want al die jeugdtoernooien, trainingen en gesprekken met coaches, dat doe je er toch nog even bij….? Ja natuurlijk doe ik dat, denk je dan, want je wilt het liefst geen enkele moment van deze periode in de grootste ontwikkeling van je kind missen. Het is alleen zo jammer dat iedere dag maar 24 uur heeft… Om eerlijk te zijn, is het een periode van een onvoorstelbare stress en drukte, onzekerheid, vragen, twijfels en veel nieuwe ontmoetingen. Veel tennisouders zullen dit herkennen. Een periode waarin jij, als tennisouder leert incasseren, ook van je eigen kind. Gelukkig maar ook, want dat hoort bij een gezonde ontwikkeling.
Ik heb het voordeel dat ik zelf professioneel heb getennist. Ik kom uit een ‘echt tennisland’, het voormalige Tsjechoslowakije. Bij alle coaches waarmee ik zelf heb getraind, stond altijd een strak trainingsschema , ijzeren discipline en hard werken voorop. Ik ben opgegroeid met tennis en weet wat erbij komt kijken om de top te halen. Ik vind het daarom zo ontzettend knap van andere, niet tennissende tennisouders, die het allemaal voor het eerst met hun kind zelf moeten uitvinden. Ondanks al mijn voorkennis, was de rol van een tennisouder voor mij volkomen nieuw. Voor ik het me goed besefte was de situatie van gezellig een balletje slaan met mijn kinderen veranderd in een situatie waarin ik te maken had met jeugdcircuits, ranglijsten en bondstrainingen. Tennis was opeens vooral heel veel kilometers rijden, ik was altijd de `BOB´: brengen , ophalen en betalen! Tot mijn verbazing en misschien opluchting zag ik dat ik echter niet de enige “nieuwe tennisouder” was, die moeite met deze nieuwe rol had. Zelfs voormalige Nederlandse topspelers worstelden met hun nieuwe rol. Richard Krajicek worstelde met zijn houding langs de baan als zijn zoon onnodig verloor en besloot zijn zoon door een coach te laten begeleiden. Ik zag tevens hoe Jacco Elting en Paul Haarhuis positieve coaching op hun kinderen probeerden toe te passen, zonder daadwerkelijke verbetering in de prestaties van hun kinderen op de baan. Elke tennis ouder, voormalig profspeler of leek op tennisgebied, is met vallen en opstaan op zoek naar de juiste weg. Mijn voormalige trainingspartners Milos Mecir en Marian Vajda hebben me in het begin gewaarschuwd voor de “gevaren” van begeleiden van jouw eigen kind bij tennis op hoog niveau. Het is veel eenvoudiger om andere kinderen te coachten dan het begeleiden van jouw eigen kind.
Deze boodschap was mij duidelijk. Als het zelfs de coach van de beste speler op de wereld niet lukt om zijn eigen kind te coachen, dan moet ik er zeker niet aan beginnen. Maar ja, waar vindt je een coach die perfect past bij jouw kind? Het feit dat er geen twee kapiteins op één schip moeten zitten klopt gewoon. De juiste coach moet echter ook beseffen dat een vloeiende samenwerking met ouders van essentieel belang is, aangezien de ouders uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor een goede opvoeding en uiteraard veel tijd en geld investeren. Het is een driehoeksverhouding tussen ouder, coach en speler. Een goede coach zou het belang van deze driehoek moeten begrijpen en respecteren en dit de volle aandacht geven. Een coach zit eigenlijk in de meest comfortabele positie binnen deze driehoek. Hij heeft altijd de keuze om op te stappen, dit hebben ouders en kind niet. Ik ken bijna geen enkele coach, die de gehele carrière van een speler meemaakt, misschien met gedeeltelijke uitzondering van Marian Vajda, de coach van Djokovic. Ik heb de mogelijkheid gehad om meer van zijn samenwerking met Novak te weten en als je mij zou vragen, wat hij hem op tennisgebied nu nog kan leren, dan zeg ik : “niks”. Daartegenover staat een enorm sterke persoonlijke band tussen deze twee mannen, zijn onvoorwaardelijke steun en begrip, goed contact met de ouders, familie en vrienden. Dit is een perfecte match tussen de coach en zijn speler. En dit kan je als coach niet aanleren, dit moet je aanvoelen en je moet op jouw instinct vertrouwen.
Mijn levenspad heeft mij van de rol van een professionele tennisster, via de rol van een tennismoeder, naar de rol van een tenniscoach gebracht. Onlangs heb ik een jonge Amerikaanse speelster begeleid op een internationaal toernooi in Kaapstad. Hierbij werd ik geconfronteerd met een zeer dominante moeder, die al haar tijd en geld stopt in de carrière van haar dochter met als doel de top te bereiken. De dochter was zeer gemotiveerd, maar tevens geblokkeerd op de baan door de vrees om haar moeder teleur te stellen. Om mijn speler optimaal voor te bereiden voor haar wedstrijd was het noodzakelijk, naast de juiste benadering van de speelster, om vooral de moeder te coachen. Dit bleek later de sleutel tot succes, want deze speler heeft haar beste resultaat ooit behaald. Blijkbaar heb ik in deze situatie de juiste samenwerking van deze driehoek gevonden, juist door het feit dat ik door mijn ervaring als speelster en tevens als tennismoeder exact weet wat de speelster nodig heeft, maar me tevens heel goed kan inleven in de emotie van de tennisouders en hen ook begeleiden bij hun rol in dit proces. Naar mijn mening is dit de meest uitdagende aspect van de rol van een coach. Hiervoor is een mentale flexibiliteit in omgang met steeds wisselende omstandigheden noodzakelijk. Wat bij de ene speler werkt, werkt niet bij een andere. Een coach moet alle signalen begrijpen en ogenblikkelijk transformeren en toepassen, om de juiste en effectieve werking van de driehoek te bewerkstellingen. Daarnaast moeten de trainingsvormen voldoende uitdaging en motivering bevatten om de speler betrokken te houden en bewust te maken. En soms denk je dat je de juiste formule gevonden hebt en dan gebeurt er iets, waardoor je het weer moet aanpassen. Het is niet alleen hard werk en discipline, het is vooral constante mentale flexibiliteit die je als coach moet opbrengen en toepassen.
Boeddhisten zeggen dat je “precies daar bent, waar je op dit moment moet zijn”. Wat niet wil zeggen dat je aan dit moment eeuwig vast moet houden! Ieder moment is een goed moment om iets nieuws te bedenken en om in actie te komen. En wie weet welke deuren er dan voor jou als ouder, coach of speler nog open gaan?
Kijk gerust eens op de website van Denisa www.denisasilvanova.com en als je vragen en/of opmerkingen hebt kun je haar ook mailen of een whatsapp bericht sturen.
